Fantastic! 2

F: Έχετε δηλώσει πως οι Έλληνες συγγραφείς στο χώρο του φανταστικού επηρεάζονται πολύ από αγγλόφωνα μοντέ- λα. Ποια ελληνικά στοιχεία θα περιμένατε να δείτε σε ένα μυθιστόρημα φαντασίας από Έλληνα συγγραφέα; Μήπως το γεγονός ότι δε βιώσαμε όπως η υπόλοιπη Ευρώπη την Αναγέννηση και μείναμε πίσω στη Βιομηχανική Επανάστα- ση, αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες της Τουρκοκρατίας, μας ξέκοψε από περιόδους που ήταν πολύ σημαντικές για να δημιουργήσουμε ένα δικό μας σύγχρονο λογοτεχνικό ρεύμα, αφήνοντάς μας μόνο με τον αρχαίο κόσμο, τη μυθο- λογία και το έπος του 1821; Ή μήπως θα έπρεπε να προσα- νατολιστούμε θεματικά σε κάτι από αυτά ώστε να τονιστεί το ελληνικό στοιχείο; Δ.Π.: Η δήλωση αυτή είναι απόρροια μιας συγκεκριμέ- νης συγκυρίας. Όταν διάβαζα τα έργα που είχαν κατα- τεθεί ως υποψήφια για τα βραβεία του Ικαρομένιππος διαπίστωσα ότι οι Έλληνες συγγραφείς που εξέδωσαν διηγήματα ή μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας επέλεγαν να δώσουν στους χαρακτήρες τους αγγλόφω- να ονόματα. Επίσης η τοποθεσία της πλοκής δεν ήταν σε ελληνικό έδαφος, έστω και φανταστικό. Κατανοώ ότι ίσως η πρώτη επαφή κάποιου ή κάποιας να ήταν με την αγγλόφωνη επιστημονική φαντασία σε μετάφραση, οπότε τα πρότυπα ήταν ξενόφερτα. Φαίνεται ότι έχου- με δυσκολία να οραματιστούμε το μέλλον μέσα από μια ελληνοκεντρική ματιά. Δε χρειάζεται να γράφεις εθνι- κιστικά σενάρια για να δώσεις μια ελληνική χροιά στο έργο σου. Μπορείς απλώς να οραματιστείς το μέλλον στον ελλαδικό χώρο. Μπορείς να επιλέξεις χαρακτήρες με ελληνικά ονόματα και δράση που να εξελίσσεται σε ελληνικές τοποθεσίες. Να αντλήσεις ιδέες και πρό- σωπα από την ελληνική μυθολογία την οποία έχουν εκμεταλλευτεί αρκετοί αγγλόφωνοι συγγραφείς. Μπο- ρεί να μην είμαστε οι πρωτοπόροι της Βιομηχανικής Επανάστασης, αλλά βιώνουμε τις θλιβερές επιπτώσεις της και στην Ελλάδα. Ένα πολύ καλό θέμα για διαπραγ- μάτευση από την ελληνική σκοπιά. Και οι συνέπειες της Τουρκοκρατίας μπορούν να εξερευνηθούν με ένα δυστοπικό αφήγημα, και μέσω του φανταστικού στοι- χείου να γίνει μια διαχρονική εμβάθυνση των σχέσεων ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους. Μπορεί η Τουρκοκρατία να προσεγγιστεί μέσα από το πρίσμα του αποικισμού ή της κατάκτησης από εισβολείς. Υπάρ- χουν άπειρες επιλογές και καυτά ζητήματα. Ένα ελλη- νοκεντρικό αφήγημα για τις επιπτώσεις τις κλιματικής ή της ενεργειακής κρίσης που βιώνουμε μπορεί να προσφέρει στη λογοτεχνία του φανταστικού. Η εισβολή των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης στο περιβάλ- λον του ελληνικού σπιτιού και της οικογένειας είναι ένα άλλο καλό θέμα. Αν η επιστημονική φαντασία θε- ωρείται το «παράθυρο στο μέλλον», κάποιος ή κάποια θα πρέπει να οραματιστεί πώς θα είναι το μέλλον στον ελλαδικό χώρο. Τα σενάρια για το μέλλον δεν μπορεί να αναπαριστούν μόνο ένα αγγλοκεντρικό ή δυτικοκε- ντρικό σύμπαν. Χρειάζεται να χτιστεί μια ελληνική πα- ράδοση του φανταστικού εφάμιλλη των άλλων χωρών. Εκτός αν θεωρούμε ότι δεν υπάρχει λόγος ή χώρος για να αναπτύξουμε μια λογοτεχνία του φανταστικού με ελληνικό στίγμα και να αρκεστούμε στις μεταφράσεις και στα έργα των καταξιωμένων ξένων συγγραφέων. F: Έχετε δώσει πολλές διαλέξεις, ομιλίες, έχετε συμμετά- σχει σε συνέδρια, ημερίδες, κριτικές επιτροπές όπως στα βραβεία Ικαρομένιππος, αλλά και λόγω της πανεπιστημι- ακής σας ιδιότητας έχετε γνωρίσει σημαντικό τμήμα του κοινού της λογοτεχνίας του φανταστικού στην Ελλάδα. Πώς βλέπετε από την εμπειρία σας το μέσο Έλληνα και τη μέση Ελληνίδα οπαδό του φανταστικού; Τι τον/την ενδιαφέρει περισσότερο, τι αποστρέφεται ή δε θέλει τόσο πολύ να διαβάζει, πώς, εν πάση περιπτώσει, θα σκιαγραφούσατε το προφίλ του/της; Fantastic! 65 Ο Ασίμωφ θέλησε να απαλλάξει τα ρομπότ από το “σύνδρομο του Φρανκενστάιν”, όπως ο ίδιος το ονόμασε. Δηλαδή να δείξει ότι τα ρομπότ δεν είναι εχθρικά πλάσματα προς τους δημιουργούς τους.