Fantastic! 2

Fantastic! 63 Fantastic!: Πιστεύετε ότι οι γυναίκες ή οι αφροαμερικανι- κής καταγωγής συγγραφείς δεν αντιπροσωπεύονται όπως θα έπρεπε στη λογοτεχνία του φανταστικού; Το ίδιο συμ- βαίνει και με τους χαρακτήρες των ιστοριών και την αντι- μετώπισή τους; Αν ναι, ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν σε αυτή τη διάκριση; Δόμνα Παστουρματζή: Αν δούμε την ιστορική δια- δρομή της λογοτεχνίας του φανταστικού στις ΗΠΑ, έτσι όπως έχει καταγραφεί και στις πρώτες μελέτες του είδους, θα διαπιστώσουμε ότι από τα τέλη του 19ου αι- ώνα, όταν εμφανίζονται τα πρώτα παλπ περιοδικά, και μέχρι τη δεκαετία του 1970 η παρουσία των (λευκών) γυναικών συγγραφέων είναι μηδαμινή και των Αφρι- κανοαμερικανών ανύπαρκτη. Όχι επειδή δεν υπήρχαν τέτοιοι συγγραφείς, αλλά επειδή η ανδροκεντρική προ- σέγγιση δεν έδειχνε καθόλου ενδιαφέρον για τα έργα αυτών των ομάδων, τα οποία θεωρούνταν κατώτερης ποιότητας ή ανεπιθύμητα. Άλλωστε το κύριο ακροατή- ριο πριν από τη δεκαετία του 1970 ήταν λευκοί νεαροί άντρες με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα. Ο κύριος παρά- γοντας που αποφάσιζε ποιοι συγγραφείς και ποια έργα θα εκδοθούν ήταν οι παντοδύναμοι λευκοί εκδότες των περιοδικών και οι αυστηρές προδιαγραφές τους. Για να απαλλαγούν από την προκατάληψη και το σεξι- σμό, όσες γυναίκες επιθυμούσαν να δημοσιεύουν έργα του φανταστικού αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν ανδρικά ψευδώνυμα. Χαρακτηριστικό είναι το παρά- δειγμα της Αμερικανίδας ψυχολόγου Alice Sheldon, τα βραβευμένα διηγήματα της οποίας εκδοθήκαν από το 1968 και τη δεκαετία του 1970 με το ψευδώνυμο James Tiptree Jr. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές. Όταν όμως αποκαλύφτηκε η αληθινή ταυτότητά της, δηλαδή ότι ήταν γυναίκα, τότε η κριτική εκτίμηση άλλαξε και γρά- φτηκε ότι το έργο της είχε υπερεκτιμηθεί. Το δεύτερο κίνημα του φεμινισμού και οι φεμινιστι- κές σπουδές που αναπτύχθηκαν στις ΗΠΑ απελευθέ- ρωσαν αρκετές Αμερικανίδες ώστε να δημοσιεύσουν τα έργα τους με το αληθινό όνομά τους και να δημι- ουργήσουν πολυδιάστατους γυναικείους χαρακτήρες. Δεν ενδιαφέρονταν τόσο πολύ για γαλαξιακές αυτο- κρατορίες και την κατάκτηση του διαστήματος, ούτε