Fantastic! 1

Fantastic!: Καλησπέρα σας και ευχαριστούμε θερμά για τη συνέντευξη! Ας ξεκινήσουμε με λίγα λόγια για την ιστορία σας στο χώρο: Ποια ερείσματα σας έκαναν να ασχοληθείτε τόσο με το χώρο του φανταστικού όσο και με την ακαδημαϊ- κή διδασκαλία και ποιους θεωρείτε τους κυριότερους «σταθ- μούς» της ενασχόλησής σας όλα αυτά τα χρόνια; Δόμνα Παστουρματζή: Η επαφή μου με τη λογοτεχνία του φανταστικού έγινε όταν ήμουν μεταπτυχιακή φοι- τήτρια στις ΗΠΑ στη δεκαετία του 1980. Μου ανατέθηκε να διδάξω ένα προπτυχιακό μάθημα με μυθιστορήματα φαντασίας. Τότε ανακάλυψα τα έργα του Τόλκιν και της Ούρσουλας Λε Γκεν. Το ενδιαφέρον μου για το φεμινι- σμό με οδήγησε στην ανάγνωση του βιβλίου της Λε Γκεν Το Αριστερό Χέρι του Σκότους . Έτσι ξεκίνησε το ενδιαφέ- ρον μου για την επιστημονική φαντασία, για αφηγήματα γραμμένα από Αμερικανίδες συγγραφείς που επέλεξαν αυτό το λογοτεχνικό είδος για να εξερευνήσουν φεμινι- στικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Όταν, το 1991, γύρισα στην Ελλάδα και ανέλαβα τη θέση μου στον Το- μέα Αμερικανικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Τμή- μα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, πρότεινα ένα μάθημα για την αγγλόφωνη επιστημονική φαντασία. Έκτοτε το διδάσκω ανελλιπώς κάθε ακαδημαϊκό έτος. Ένας από τους κυριότερους σταθμούς ήταν τον Οκτώ- βριο του 2001, όταν οργάνωσα το πρώτο διεθνές συνέ- δριο επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα. Δυστυχώς, οι καλεσμένοι Αμερικανοί συγγραφείς (Greg Bear και Joan L. Slonczewski) ανέβαλαν το ταξίδι τους γιατί προη- γήθηκαν τα θλιβερά γεγονότα της 9ης Σεπτεμβρίου 2001 και φοβήθηκαν μήπως δεν μπορούσαν να γυρίσουν στις ΗΠΑ. Ήρθαν όμως η Καναδή συγγραφέας Candas Jane Dorsey, ο Αυστραλός συγγραφέας Russel Blackford, o Αμερικανός συγγραφέας Gerald David Nordley, ο καθη- γητής και κριτικός Darko Suvin, μαζί με αρκετούς καθη- γητές/μελετητές που ασχολούνται με την επιστημονική φαντασία. Μετά το συνέδριο εκδόθηκε και το βιβλίο Biotechnological and Medical Themes in Science Fiction (Βιοτεχνολογικά και Ιατρικά Θέματα στην Επιστημονική Φαντασία). F: Πολύς κόσμος ίσως δε γνωρίζει πως η λογοτεχνία της φα- ντασίας και της επιστημονικής φαντασίας αποτελεί αντικεί- μενο ακαδημαϊκής διδασκαλίας στο ΑΠΘ. Πού επικεντρώνετε τη διδασκαλία σας σε αυτούς τους τομείς και ποιες είναι οι εμπειρίες που έχετε αποκομίσει από τις αντιδράσεις και τα σχετικά ενδιαφέροντα των φοιτητών; Δ.Π.: Ως Αγγλόφωνο Τμήμα που επικεντρώνεται όχι μόνο στην αγγλική γλώσσα αλλά και στη βρετανική και αμερικανική λογοτεχνία και πολιτισμό, είναι αδια- νόητο να λείπουν από τις σπουδές μας μαθήματα που μελετούν τη λαϊκή κουλτούρα. Αν αναλογιστούμε ότι η επιστημονική φαντασία άρχισε να διδάσκεται σε αμερι- κανικό πανεπιστήμιο τη δεκαετία του 1970, τότε δε θα πρέπει να εκπλήσσεται κανείς για την παρουσία τέτοιων μαθημάτων και σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Στις μέρες μας υπάρχουν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα αποκλειστικά για την επι- στημονική φαντασία. Το μάθημά μου επικεντρώνεται σε θέματα που έχουν να κάνουν με τις κοινωνικές αλλαγές, τις επιπτώσεις και τα ηθικά διλήμματα που φέρνουν οι εξελίξεις στην επιστήμη και την τεχνολογία. Για παρά- δειγμα, μελετώνται τρέχοντα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη ρομποτική, τη βιοτεχνολογία, τη γενετική και την κλωνοποίηση. Επίσης, μελετώνται διηγήμα- τα ή μυθιστορήματα που εξερευνούν το φιλοσοφικό ερώτημα του τι σημαίνει να είναι κανείς άνθρωπος σε έναν υπερτεχνολογικό κόσμο, καθώς και οι σχέσεις του ανθρώπου με το Άλλο (ρομπότ, τεχνητή νοημοσύνη, Fantastic! 52 Η Δόμνα Παστουρματζή είναι μια από τις πολύ σημαντικές φωνές στην Ελλάδα στο χώρο του Φανταστικού. Μια στιβαρή διαχρονική παρουσία, σε ένα χώρο που κατά τα λοιπά στερείται ηγετικών μορφών ικανών να εμπνεύσουν και να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση.